اگر چه به هم فشار دادن یا ساییدن دندانها که به آن دندان قروچه (بروکسیسم) می گوییم، ممکن است به علت استرس و اضطراب اتفاق بیفتد اما اغلب در خواب تجربه می شود و بیشتر به علت نامناسب بودن موقعیت دندانها یا جای خالی دندان یا کجی آنها ایجاد می شود. همچنین ممکن است علت دندان قروچه، مشکلات خواب مانند وقفه تنفسی در خواب (اپنه خواب) باشد.
علائم و نشانه های دندان قروچه
هنوز عوامل این بیماری به طول کامل شناخته شده نیستند اما علت آن میتواند فیزیکی، روانی و یا ژنتیکی باشد.
- ممکن است صدا ایجاد کند و عزیزی را که در اتاق شما خوابیده است بیدار نماید.
- لبه یا سطح جونده دندانها صاف و مسطح شده یا دندان ترک خوردگی یا لب پر شدگی دارد و یا در موارد شدید لق شده است.
- مینای دندان ساییده شده و لایه های داخلی تر دندان نمایان شده اند.
- افزایش درد یا حساسیت دندان.
- خستگی عضلات فک یا انقباض آنها و یا قفل شدن فک به طوری که کامل باز یا بسته نمی شود.
- درد صورت، گردن یا فک
- دردی که به صورت گوش درد احساس می شود اگر چه واقعا به گوش ارتباطی ندارد.
- سردرد مبهم که از شقیقه ها شروع می شود.
- صدمات ناشی از گاز گرفتن داخل گونه
- اختلال خواب
تشخیص دندان قروچه
احتمالا دندانپزشک در معاینه دندانپزشکی، متوجه این مشکل می شود. اگر شواهدی از تغییراتی در دندانها دیده شود ممکن است دندانپزشک سوالاتی از شما بپرسد تا علت دندان قروچه را پیدا کند. برای ارزیابی شدت آن، ممکن است موارد زیر بررسی شوند:
- حساسیت عضله های فک
- ناهنجاریهای واضح دندانی مانند شکستگی یا جای خالی دندان
- صدماتی که دندانها، استخوان پیرامون آنها و سطح داخلی گونه دیده است
- در معایناتی که برای ارزیابی صورت می گیرد، اختلالات دیگری که ممکن است همین علائم مشابه را ایجاد کنند مانند اختلال مفصل فک یا مشکلات دندانی دیگر نیز بررسی می شوند.
ارجاع به متخصص خواب یا رواندرمانگر
اگر دندانپزشک به این نتیجه برسد که مشکل دندان قروچه شما به مشکل خواب جدی برمیگردد، شما را به متخصص خواب ارجاع می دهد. متخصص خواب پزشکی است که در زمینه مشکلات خواب تخصص گرفته است. او مشخص می کند آیا نوعی اختلال خواب مانند وقفه تنفسی در حین خواب دارید یا نه.
اگر اضطراب یا عوامل روانی دیگر بر آن تاثیر می گذارند، دندانپزشک شما را به مشاوره یا روان درمانگر ارجاع می دهد.
- حساسیت عضله های فک
- ناهنجاریهای واضح دندانی مانند شکستگی یا جای خالی دندان
- صدماتی که دندانها، استخوان پیرامون آنها و سطح داخلی گونه دیده است
- در معایناتی که برای ارزیابی صورت می گیرد، اختلالات دیگری که ممکن است همین علائم مشابه را ایجاد کنند مانند اختلال مفصل فک یا مشکلات دندانی دیگر نیز بررسی می شوند.
راه های درمان دند ان قروچه
دندانپزشک محافظ دهان شبانه برایتان تجویز می کند تا از دندانها در مقابل ساییدگی و صدمات دیگر محافظت شود.
- اگر استرس عامل این مشکل است، باید با مدیریت استرس، آن را کنترل کنید.
- اگر اختلال خواب باعث دندان قروچه تان شده است، درمان اختلال خواب به برطرف شدن آن کمک می کند.
سایر راهکار های دندان قروچه
- پرهیز از خوردن نوشیدنی ها و غذاهای کافئین دار مانند نوشابه، شکلات و قهوه
- پرهیز از الکل (به نظر می رسد با مصرف الکل، این مشکل شدیدتر می شود)
- نجویدن اشیاء (مانند مداد یا یخ)
- پرهیز از جویدن آدامس چرا که باعث می شود عضلات فک بیشتر به عمل ساییدن عادت کنند و احتمال آن بیشتر می شود.
- تمرین جلوگیری از به هم فشار دادن دندانها در بیداری (مثلا اگر متوجه شدید در بیداری دندانهایتان را دارید به هم فشار می دهید، زبان خود را بین دندانهایتان بگذارید)
- شل کردن عضلات فک با گذاشتن یک حوله گرم روی گونه (نزدیک به گوش)
آیا دارویی برای درمان دندان قروچه وجود دارد؟
به طور کلی باید گفت دارو درمان موثری برای دندان قروچه نیست و تحقیقات بیشتری لازم است تا کارایی آن مشخص شود. از جمله داروهایی که ممکن است برای درمان تجویز شوند عبارتند از:
- داروهای شل کننده عضلات: در برخی موارد پزشک توصیه می کند پیش از خواب داروی شل کننده عضله مصرف شود (این راهکار صرفا برای کوتاه مدت است)
- تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس در افرادی که دندان قروچه شدید غیر قابل کنترل دارند، میتواند موثر واقع شود.
- داروهای ضد اضطراب: ممکن است در کوتاه مدت داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب برای کنترل استرس یا احساسات دیگر عامل آن، تجویز شوند.
